1 ABD Dolarının 9,30 TL seviyelerinde işlem gördüğü bir dönemde toplanan Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu’nun vereceği politika faizi kararı piyasalar tarafından karışık bir beklenti doğurdu.
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun “Çekirdek Enflasyon” vurgusu sonrasında manşet enflasyon hedeflemesinin terk edilmesiyle birlikte yeni faiz kararının neye göre verileceği piyasalar tarafından tam anlaşılmış değil.
Burada temellendirmelerle ilgili doğru bir algılama şekli
yok.
TÜİK’in enflasyon
araştırmalarını eleştiren Kavcıoğlu
ile bir sohbetimizde İngiltere’de
yaşanan konut fiyatlarındaki artışa rağmen enflasyon hesaplamalarında bu farkın
görünmemesinin daha gerçekçi bir enflasyon hesaplamasından kaynaklandığı
düşüncesinde olduğu öğrenmiştim.
Kavcıoğlu’nun Cumhurbaşkanı
nazarında bulunan güveni, çekirdek enflasyon hedeflemesi sonrasında TÜİK’in
hesaplamalarında da kendisini gösterebileceği ya da Merkez Bankası’nın kendi
enflasyon hesaplamasını geliştirebileceği düşüncesini beraberinde getiriyor.
Fakat piyasanın her şeye bakışı çok farklı.
İktidarın ekonomi yönetimindeki sorumluluğunu tek taraflı
olarak açıklamış olması, zaten “gün sonu
hesabının” kime kesileceğini açıkça ortaya koyuyorken amacın eleştiriden
daha büyük bir misyon taşıdığını düşünmek aklın ulaştığı ilk sonuç oluyor.
Piyasanın ve muhalefetin bu yaklaşımına rağmen, paranın
yöneticilerinin piyasa genel kabullerini değiştirmek için olabilecek en kötü
zamanı seçmesi de başka bir gerçeklik olarak ayan beyan ortada duruyor.
Bence yapılacak en ara
formül “dijital para” konusunda yeni
adımlar atmak olacaktır.
Eylül ayında denemeleri başlayan dijital paranın, bazı büyük
illerde pilot uygulamaya geçmesi,
ardından yılbaşından sonra da en
azından bazı Büyükşehir Belediye
sınırları içinde uygulamaya alınması kısa zamanda daha büyük katma değer
sağlayacak bir adım olabilir.
Hiçbir faiz indirimi,
bütçe düzenlemesi ya da uzun vadeli ucuz borçlanma aracı yastık
altındaki “300 milyar ABD doları”
tutarındaki kaynaktan daha kıymetli olamaz.
Bu paraların finansal piyasalara kazandırılması için 10
yıldır atılan adımların maalesef büyük bir çoğunluğu istenilen sonuca
ulaşamadı.
Para Politikası
Kurulu ile yapılacak 50 baz puan
indirim için bu kadar siyasi risk almak yerine, yenilikler konusunda adım atmak
hem piyasanın olumsuz refleksinin kırılmasına hem de mevcut kaynakların daha
verimli kullanılmasına imkân verecektir.
Ekonomide ikinci acil atılması gereken adım ise Kripto Paralar konusunda olmalı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın
kripto paralarla ilgili olumsuz açıklamalarına rağmen neoliberal politikaların eninde
sonunda varacağı yer kripto paralar olacaktır.
Tüm dünyada mal ve hizmetin üretim ve tüketiminde basit arz-talep dengesinin işlemediği tek
konu rezerv paradır.
Eşyanın tabiatına aykırı olan bu durumun arkasında şüphesiz
ABD’nin ortaya koyduğu caydırıcı askeri
ve ekonomik gücün etkisi büyük.
Kripto paralar konusunda ise bu durum biraz daha karmaşık.
FED’in kripto
paralar konusunda olumsuz açıklamalarına rağmen ilk kripto borsasının New York borsasında işlem görmesi görmezden
gelinecek bir gelişme değil.
Ayrıca en çok kripto para ATM’sinin ABD’de yer almasını da ekleyecek olursak girişimciliklerin
önünü açan neoliberal sistemin ABD reel politik devlet refleksi ile karşı
karşıya gelmesi Trump’ın başlattığı “Önce Amerika” söyleminin bir yansıması
olsa da işler tam olarak öyle değil.
Başka meselelerle ilgilenmesi nedeniyle Çin’in yükselişinin
çok geç farkına varan “uyuyan güzel”in
kripto para konusunda hâlâ uyuduğu görülüyor.
2 trilyon ABD Dolarına yaklaşan kripto piyasasının artık
buradan geriye gitmesi oldukça zor.
Türkiye’nin bunu fırsata çevirmesi gerekiyor.
Vergi barışı yöntemiyle nereden geldiği belli olmayan
paraların ülkeye sokulmasının uluslararası sistemde Türkiye’ye verdiği zarar
bir yana bu kapı Mali Eylem Görev Gücü (FATF)’ın istediği düzenlemeleri
bastıran uluslararası kuruluşların adımlarıyla yakında kapanacak.
“ Vakit nakittir”
sözü hiç bu kadar anlamlı olmamıştı.
19.10.2021 tarihinde Milat Gazetesi'nde yayımlanan yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
0 yorum: